Konwencja UNESCO
Podstawą do zdefiniowania terminu „dziedzictwo niematerialne” jest konwencja UNESCO, której tekst został przyjęty na 32. sesji Konferencji Generalnej UNESCO w 2003 r. i ratyfikowany przez Prezydenta RP w 2011 r.
Dziedzictwo niematerialne w rozumieniu Konwencji UNESCO obejmuje:
- tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego
- sztuki widowiskowe
- zwyczaje, rytuały i obrzędy świąteczne
- wiedzę i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata
- umiejętności związane z rzemiosłem tradycyjnym
Oprócz zjawisk wymienionych w konwencji UNESCO do dziedzictwa niematerialnego zalicza się m.in. także:
- miejsca związane z wydarzeniami ważnymi w skali lokalnej, regionalnej i ogólnokrajowej, takimi jak bitwy, zjazdy, pobyty monarchów
- miejsca związane z wybitnymi postaciami historycznymi
- nazwy historyczne – tradycyjne nazwy miejscowe: miast, wsi, dzielnic, ulic, placów, cmentarzy, parków, ogrodów, mostów, fabryk itp.
- dzieła muzyki, literatury, filozofii itp. powstałe w danej miejscowości, stworzone przez żyjącego tu twórcę lub przebywającego w niej przez jakiś czas, jeżeli jest to wystarczająco potwierdzone w źródłach
- wierzenia oraz miejsca związane z kultem świętych i objawieniami
- miejsca związane z wybitnymi postaciami historycznymi
- nazwy historyczne – tradycyjne nazwy miejscowe: miast, wsi, dzielnic, ulic, placów, cmentarzy, parków, ogrodów, mostów, fabryk itp.
- dzieła muzyki, literatury, filozofii itp. powstałe w danej miejscowości, stworzone przez żyjącego tu twórcę lub przebywającego w niej przez jakiś czas, jeżeli jest to wystarczająco potwierdzone w źródłach
- uroczystości i ceremonie o charakterze świeckim powtarzające się cyklicznie i mające znaczenie dla tożsamości kulturowej lokalnej społeczności
- elementy semiotyczne – znaki będące symbolami konkretnych miejscowości
Dla lokalnej społeczności dziedzictwo niematerialne jest źródłem poczucia tożsamości i ciągłości międzypokoleniowej.